Bengvar Nan

Brooklyn bridge hralh hmanga eizawng bumthiam tawpkhawk

Kum 1883 an hawn East River-a an dawh Brooklyn Bridge hi bumthiam George Parker chuan a hralh hmak mai. Vawikhat a hralh mai pawh ni lovin eizawnna atan tak hmangin a hralh nawn awn awn. New York-a hmun pawimawh zingah hralh loh mang a nei lo, president thlan thlengin a hralh thei

Brooklyn bridge -Pixabay

New York-ah khuan East River a awm a, Manhattan leh Brooklyn te thlunzawmtu a ni. Kum zabi 19-naa lei an dawhah chuan a hmingthang ber pawl a ni hial awm e. Kum 1883 ah khan hawn a ni a, sorkar tak dik tak a ni. Mahse bumthiam George Parker chuan a lo hralh hmak mai. Vawikhat a hralh mai pawh ni lovin eizawnna atan tak hmangin a hralh nawn awn awn.

Kum 1860 khan New York khawpuiah Parker hi a piang a, a nu leh pate chu Ireland atanga rawn pem an ni. Zirna lamah High School chu a zir thleng ve a ni awm e. Mi bum lam chu a chem kalna a nih zawk avangin lehkha a zir zawh hnuah hian chulam chu a buaipui zui ta hlauh a, America-a bumhmang zingah chuan hming chher ber pawl a ni ta hial. Kum 1880 chhovah hian Europe khawmualpui hmun hrang hrang atangin America-ah mi an pemlut nasa a, New York phei chu sumdawnna hmun leh lawng chawlhna a nih avangin an bawh lehzual. Mihring an tam chak ang bawkin sualna pawh a pung chak khawp mai, misual rual an rawn chhuak a, rukru atanga mi bumhmangte tualchaina khawpui a ni ta a, chung zingah chuan George Parker pawh hming chher khawp a ni.

Brooklyn lei an hawn hnuah hian khualzin leh America-a rawn pem tirte chuan a ropui tiin an tlawh duh viau a, chu chu Parker hian mi bumna remchanga hman an lo tum ve ran a, a hnathawhna thinah thil zawrh hna lo thawk sil tawh a nih avangin mi thil han zawrh vel a zei riau a, Brooklyn lei chu a hralh thei a nih ngat chuan a hlawk dawn hlein a hre bawk a. Chulam chu a buaipui ta a ni.

Brooklyn lei hralh tur chuan sorkar mi leh sa anga a inchhal a ngai a, hralh thei turin document lem a neih tel a ngai bawk. Sorkar document lem chher lam chu a zir leh ta a, a lo thiam kher mai. A tak nena danglamna awm lo tur khawpin document lem te chu a chher thei tawh a, tunah chuan hralh dan tur chiah a ngaihtuah a ngai ta. Brooklyn lei hi mihring leh lirthei veivahna atan an hmang a, sorkarin mimal kuta a hlan chu a rinawm loh sa nghal a. Chu aiah chuan heng mihring leh lirthei veivakte atanga lei hman man lo lakna tur toll booth lo siam a, lei thawmthatna atan hman leh chu a kawng hmang ber dawnin a hre ta a ni.

Ellis Island atanga New York-a khualzin leh rawn pem lut thiartu lawngpute chu Parker hian thamin a hnenah chung mite chu a hruai thlentir a. Heng mite hnenah hian a document lem siam chawp phawrh pahin Brooklyn lei vil tura sorkarin a ruat, a neitu nihna chang angin a lo inchhal a. He lei hi kum telin a la lun zui zel dawn a, nakin lawkah phei chuan New York-a kalkawng pawimawh ber te zinga mi a la ni ang. Chutih mek laiin a enkawl leh a thawmthat kawngah sum sen ve zel a ngai a, chuvangin sorkar chuan sum tuakna atan lei hmangtute atangin pawisa lo lak a rawt a. Leiah hian toll booth lo siam tawh mai tur a ni. Chu chu sorkarin pumbilh a tum lova, mimala hralhin a hlawkna insem turin a duang a, he lei veivak tam dan atang hian toll booth lo siam chu thil hlawk tak a ni dawn tih lah chu thil chiang sa a ni, tiin lei chu a zuar ta thin a.

A tirah hian hralh theih pawh a inbeisei vak lo. Mahse sumdawnna duh rawn pem lutte leh khualzinte chuan an lo ngam ngang mai. Dollar 2000 bawr velin a hralh ta a. Document lem hmangin tihfel ngai tur angte a tihfelpui hnuah an pawisa a chhuhsak a, an hmuh leh tawh loh turin a bibo zui ta a ni.

Brooklyn bridge leitute chuan tifuh inti fahranin toll booth chu an va siam ta a. Sorkarin mimal hlawkna atana veivakte atanga pawisa lak chu a lo phal der lo. An inhnawt kiang a, bumin an awm tih an hre chhuak chauh thin. Lei hralh chu thil hlawk tak a nih avangin Parker hian eizawnna atnan hman a tum ta a, an sawi danin kar khatah vawi hnih velte a hralh thei a ni.

Brooklyn bridge -Pixabay

A chang chuan leiah hian a neitu anga insawiin bum awl deuh tur a mitmei thin a, chutiang mi a tawng fuh a nih chuan thutak em em maiin hralh a duh chhan a hrilh thin a. Lei duh zingah pawisa an neih loh chuan hmun fianrial laiah a ko hrang a, nang i ni bawk a, a man zatve min pe la, a bak chu i duh leh installment in i rul dawn nia. Naktukah toll booth chu i siam tan thei nghal a, pawisa a rawn luh hnem em dawn avangin thla khat chhung lekin i leina hi chu i hmu nghal ang a, installment-a sum min pek turah pawh buaina a awm lovang, a ti a, a man zatve a hmuh chuan a duhtawk mai. Installment-a dil leh tumna a nei tawh lova, hmuh leh pawh a tum tawh ngai lo. Hei vang hian lei a hralhna zat hi a inang lo fur a, dollar 50 atanga dollar 5000 velin a hralh thei a, mahse kar khata vawi hnih te a hralh avangin a hlawkpui viau. Lei hralh hmanga mi bum hna a thawh thin atang hian saphovin thukhawchang, Brooklyn-ah lei hralh tur ka nei e tih an chher phah a. Miin thil awihawm loh tak lo awih se, a tihelna atan leh an awihpui lohzia sawina atan, chu chu i ring a nih chuan kei pawhin lei hralh tur ka nei, an ti thin.

George Parker hian Brooklyn lei a hralh tak fo hnuah chuan hralh theih loh a neih a ring ta lova, New York chhehvelah a huang a zauh ta a. Document lem a bauipui hnuah America hmun hmingthang Metropolitan Museum of Art, Madison Square Gardens leh Statue of Liberty te a hralh thei a. Statue of Liberty phei hi chu khualzin hnenah tum hnih lai mai a hralh a ni awm e. Brooklyn lei a hralh dan ang bawkin a neituah a inchhal a, document phawrh tur a nei leh thlap. Khualzin ten an thlawh nasa a, a enkawl erawh a hautak zek a. Chuvangin khualzinte atangin sorkar chuan a tlawh man sang zawk lak a tum tawh a. Mimal kutah hlan a ni ang, he milim awmna bulah a en tlawh man lakna lo siam a ni mai, tiin a hralh leh mai thin. New York chhehvelah chiah hian mi bum hna a kalpui a, state dang tlawhpawh chu nise America-a hmun hmingthang zawng zawng khu a hralh fai vek thei ang a, America pumpui pawh hi a hralh thei ang an ti hial thin.

Mi a bumna zingah chuan a ropui bera an ngaih chu Grant-a thlan siamthatna chungchangah a ni. Hemi tum hian an president hlui Ulysses S.Grant-a tupa angin a insawi a. Document pawh a nei leh thlap. New York-a Grant-a thlan thawm that hna an thawh mek chu pawisa awm loh avangin an zo hleithei dawn lo tiin sumdawng hausa ho a dawr kual a. Zawhfel hnuah chuan America hmun hmingthangte zinga mi, khualzinte tlawh duh tak a nih avangin a tlawh man lak a ni tawh ang a, sum pawh a hailut thei ang tiin, thlan cheithatnaa sum invest turin a sawm a. Grant hi an president zingah chuan an dahsan berte zinga mi pakhat, America tualchhung indo laia Union Army Commanding General ngat a ni a, a sipaite chu hnehna a chanpui bakah President a nih laiin Navy lam chu nasa takin a chawikang bawk a, America chuan hero ang deuhvah an ngai a ni. A thlan siamna tur sum awm mang lo chu sumdawngho chuan tlawmthlak riauvin an hria a, dollar nuai tel fe chu a siamthatna atan hian an invest ta bawk. Tumahin Parker chu Grant-a tupa a ni lovang tih an ring reng reng lo. Thlan chu an pawisa tel hauh lovin sak that a ni a, khualzinte tlawh man atangin pawisa an hmukir ta lo bawk. Parker erawh sum a hmuh hnuah a hnu chhuizui tur awm miah lovin a pilbo nghal hmiah thung.

Mi bum hna a thawh chhung hian tum thum man a ni a. Hremna na tak pek a ni lem lova, kar lovah tan in atangin a chhuak leh mai thin. Mahse kum 1928-ah khan bank-ah cheque lem hman a tum avangin a vawilina atan man a ni a. Dan tharah chuan mi bumnaah vawili man an nih chuan dam chhunga lung ina khung tur a ni. George Parker hi khatih laia an tan in lar ber pawl Sing Sing-ah tantir niin kum 1936 khan a thi a. New York leh a chhehvela hmun hmingthang deuh deuhte a hralh fai vek theih avang hian inbumna atana midangin an hman tawh lohna turin sorkar pawh hmun hmingthang enkawl dan chungchangah a fimkhur phah viau a ni.

A bultanna Brooklyn Bridge hralh thei hi amah chauh a ni lova, mi bum chingte chuan an hawn tirah khan intihhmuh takah an nei a. Kum 1901 khan William McCloundy pawhin a lo hralh tawh a. A hma lawk kum 1890 chhova hralhtu Reed Weddell leh Gondorf brothers te phei chu an nghal zual. Lei hi hralh thin an awm tih hriain police te chuan an veng a, vengtute awm loh karah ‘Hei lei hi zawrhlai a ni e’ tih inziahna chu an lo tar hman ta thin a. Lei duh tawk an hmu ziah.

Gondorf te unau phei hi chuan Parker ang bawkin lei hi vawi tam tak an hralh a, dollar hnih atanga dollar 1000 thlengin an hralh thei a. An mi bumte sum neihdan a zirin a man an chhiar ta thin. Hetianga lei an hralh theih chhan hi mi bum lama an thluak that chu thuhran nise, a leitu turte hi khualzin leh America-a pem hlim an ni tlangpui. America chu heng mite hian remchang inhawn zauna ram, land of opportunity angin an ngai a, an ram kalphung leh dante an hre lo. Pawisa an neih ang anga hmun loram lei chu thil tha tak turah an ngai a, chu chu bum hmangte hian remchangah an hmang ta a. Brooklyn lei hi kum zabi 19-naah chuan Statue of Liberty tiamin America-a hmun hmingthang berte zinga mi a ni a, chu chu Parker leh a hote hian an lo zawrh ta mai thin.

Kum 1920 thleng khan lei hi hralh thei tawk an awm a. Mahse America rama rawn chuangkai tharte chuan dan an lo hriat deuh tawh hlawm avangin hralh a har ta viau a. Mi bum ching tawng fuh an tam theih em avangin America-a an luhka Ellis Island-ah chuan kawtthler leh hmun pawimawhte hi lei ngawt theih a ni lo tih lehkha chu sorkarin a lo sem hial thin. Internet hmuh chhuah a nih hnuah he lei hi internet kaltlanga inbumna atan hralh tawk erawh chu an la awm ta zel.

Leave A Reply